چرا ورزش برای ماده خاکستری مغزتان خوب است

تمرینات قلبی تنفسی، حجم ماده خاکستری مغز در نواحی مرتبط با زوال شناختی ناشی از افزایش سن را بهبود می‌دهد.
این یافته‌ها، نتایج تحقیقات قبلی را که نشان داده بودند «فعالیت فیزیکی با حفاظت سیستم عصبی در برابر زوال شناختی ناشی از افزایش سن ارتباط دارد» تقویت می‌کنند.

تمرینات قلبی تنفسی مانند راه رفتن سریع، دویدن، دوچرخه‌سواری و هرگونه ورزش دیگری که باعث افزایش تپش قلب شود، برای بدنتان خوب است. اما آیا این تمرینات می‌توانند روند تغییرات شناختی در مغز را نیز آهسته کنند؟

تحقیق اخیر، شواهد جدیدی برای رابطه بین تناسب قلبی تنفسی و سلامت مغز، به‌ویژه ماده خاکستری و حجم کل مغز (مناطقی که در زوال شناختی و سالمندی نقش دارند) فراهم می‌کند.

بافت مغز از ماده خاکستری یا اجسام سلولی، و رشته‌هایی به نام ماده سفید تشکیل شده است. حجم ماده خاکستری با عملکردهای مختلف شناختی مانند حافظه، یادگیری، تصمیم‌گیری و توجه در ارتباط است. پژوهشگران دریافته‌اند که افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی، با افزایش حجم ماده خاکستری مرتبط است.

نتایج تحقیقی که بر روی ۲۰۱۳ فرد بالغ انجام شد نشان می‌دهد که تمرین قلبی تنفسی ممکن است به بهبود سلامت مغز و کاهش سرعت کاهش ماده خاکستری کمک کند. این نتایج علاوه بر ارزش علمی، از نظر کاربرد روزمره نیز بسیار مهم هستند؛ زیرا نشان می‌دهند حتی فعالیت‌های نسبتا ساده اما منظم می‌توانند اثرات قابل توجهی بر ساختار مغز داشته باشند.

یکی از ویژگی‌های مهم این تحقیق، بررسی اثر ورزش بر ساختمان‌های درگیر در شناخت بود نه صرفاً عملکرد حرکتی. این تحقیق شواهد غیرمستقیمی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهند ورزش هوازی، علاوه بر بهبود آمادگی جسمانی، می‌تواند عملکردهای شناختی مانند توجه، سرعت پردازش و حافظه را نیز تقویت کند. نکته مهم دیگر این است که این اثرات حتی در بزرگسالان مسن نیز مشاهده شده و محدود به دوران جوانی یا میانسالی نیست.

رابطه حجم بالاتر ماده خاکستری با ورزش قلبی تنفسی در بخش‌هایی از مغز دیده شده است که از نظر بالینی با تغییرات شناختی در سالمندی و بیماری‌هایی مانند آلزایمر مرتبط‌اند. گرچه این یافته‌ها امیدبخش هستند، اما برای نتیجه‌گیری قطعی درباره نقش مستقیم ورزش در پیشگیری از آلزایمر، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

یک قطعه دیگر از این پازل نشان می‌دهد که فعالیت فیزیکی و آمادگی جسمانی می‌توانند با بهبود عملکرد عروق خونی مغز، اکسیژن‌رسانی بهتر و کاهش التهاب، به محافظت از مغز کمک کنند. این تحقیق اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا تغییرات واقعی در حجم مغز را اندازه‌گیری کرده و از سطح ساختاری شواهد ارائه می‌دهد.

متخصصان مایوکلینیک پیشنهاد می‌کنند بزرگسالان حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته داشته باشند. با این حال، تحقیقات جدید نشان داده که حتی مقادیر کمتر نیز بهتر از عدم فعالیت هستند و می‌توانند تأثیرات مثبت قابل ملاحظه‌ای ایجاد کنند.

علاوه بر ورزش منظم، تناسب قلبی تنفسی شامل موارد زیر نیز می‌شود:

• سیگار نکشیدن
• پیروی از عادات غذایی سالم
• حفظ وزن بدن در محدوده سالم
• مدیریت فشار خون و پیشگیری از فشار خون بالا
• کنترل سطح کلسترول خون
• کاهش و کنترل قند خون که در طولانی‌مدت می‌تواند به قلب و سایر اندام‌ها آسیب بزند

در نهایت، به نظر می‌رسد ورزش نه‌تنها بدن، بلکه مغز را نیز جوان‌تر، قوی‌تر و مقاوم‌تر نگه می‌دارد. حتی شروع ورزش در سنین بالا نیز می‌تواند سودمند باشد، بنابراین هیچ‌گاه برای مراقبت از مغز دیر نیست.

اگر خواستی می‌توانم نسخه کوتاه‌تر، رسمی‌تر، یا مناسب شبکه‌های اجتماعی هم تهیه کنم.