اختلالات بلع در ضایعات نورولوژیک از جمله سکته مغزی شایع است. تخمین زده می شود اختلال عملکرد بلع در حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد بیماران پس از سکته مغزی حاد وجود دارد. اختلال بلع و یا دیسفاژی با افزایش خطر عوارضی نظیر پنومونی آسپیراسیون همراه است.
مشکلات و خطرات مربوط به تکلم پس از سکته مغزی بسیار گسترده هستند. برای تشخیص بهتر همکاری با متخصص گفتار درمانی که گفتار درمانگر نام دارد کاملاً ضروری است. گفتار درمانگر میتواند به ارزیابی مهارتهای ارتباط شناختی، مهارتهای تکلم و سایر نقاطی که در ارتباط کلامی نقش دارند بپردازد. متخصص گفتار درمانی میتواند وجود گفتار پریشی، ناتوانی در بیان کلمات و اختلال در عملکرد اعضای مغز را تشخیص دهد. شما میتوانید از متخصص مغز و اعصاب در خصوص محل بروز سکته مغزی سوال بپرسید زیرا مشخص کردن محل بروز سکته مغزی نقش مهمی را در تعیین نوع مشکلاتی که در تکلم به وجود میآید ایفا خواهد کرد. شایعترین مشکلات تکلم پس از سکته مغزی مشکلی است که باعث میشود بیمار نتواند به صورت روان به بیان جملات و کلمات خود بپردازد. این اختلال زمانی به وجود میآید که بیمار میداند قصد دارد چه بگوید اما نمیتواند با دیگران ارتباط برقرار کند. در صورتی که این اختلال شدید باشد میتواند به طور کامل باعث محدود شدن مهارت کلامی بیمار شود. ناتوانی در بیان کلمات در همه افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند به وجود نمیآید به همین دلیل بهترین کار این است که شما با اعضای تیم پزشکی برای تشخیص و درمان همکاری لازم را داشته باشید و از آنها بپرسید که چگونه به درمان مشکلات شدید مرتبط با اختلال تکلم پس از سکته مغزی میپردازند. هنگامی که مرکز تکلم در مغز به علت سکته آسیب میبیند قابلیت ترمیم پذیری اعصاب به نقاط سالم مغز اجازه میدهند وظیفه تکلم را برعهده بگیرد. قابلیت ترمیم پذیری اعصاب در صورتی که شما بر روی آن تمرکز کنید و برای استفاده از آنها تلاش کنید فعال خواهد شد به عنوان مثال هنگامی که شما به تمرین خط شکسته میپردازید مغزتان به تشکیل و قدرتمند کردن مسیرهای عصبی جدید برای این مهارت خواهد پرداخت. هر چه شما بیشتر تمرین کنید این مسیرهای عصبی قوی تر خواهند شد و نوشتن به صورت خط شکسته برای شما ساده تر میشود. این مسئله در خصوص تکلم نیز صحت دارد به همین ترتیب مغز به ایجاد مسیرهای جدید خواهد پرداخت.
برای بهبود تکلم پس از سکته مغزی شما به تمرینات مخصوص گفتار درمانی نیاز دارید. شما میتوانید با تمرین کردن مهارتهای گفتگو به ایجاد اتصالات جدید در مغز بپردازید و دوباره مهارت تکلم را به دست بیاورید به عنوان مثال اگر شما نمیتوانید کلمات و جملات خود را به خوبی بیان کنید باید با عضلات زبان و دهان خود کار کنید تا مهارت صحبت کردن شما تقویت شود. هر چه بیشتر با این عضلات کار کنید توانایی شما افزایش خواهد یافت. به عبارتی با تمرین و تکرار مداوم مغز اتصالات جدیدی را در نقاطی میسازد که شما با آن کار کردهاید. افرادی که نمیتوانند پس از سکته مغزی صحبت کنند در ابتدای گفتار درمانی نمیتوانند همه تمرینات خود را به خوبی انجام بدهند. خوشبختانه یک نوع گفتار درمانی دیگر وجود دارد که میتواند به این گروه از افراد کمک کند.